برخی از کلمات زبان لری
.
اطلاعات کاربری
دوستان
خبرنامه
آخرین مطالب
لینکستان
نظر سنجی
دیگر موارد
آمار وب سایت

ابرو

پهلوی : بروگ brūk لری : برگ borg  لر

ی د : برم berm لری : برم ، برو berm/beru اوستا : brvat برهان : « برو »

اشک

پهلوی : اشک ، ارس aser/aŠk  لری الف و ب : خَرس xars   لری ج : ارس ، هرس ars/hars لری د و لکی: اسر، ارس aser/ars اوستا : asrū/asrav برهان : «ارس»

مژه مژگان                                                                                                

پهلوی :مزگ ، مژوگ mazag/méžug لری : مرزنگ marzang لری د  : merženg  . لری : مژنگ .مرژنگ

چشم

پهلوی : چشĉaŠ پهلوی : تیتک (مردمک چشم)  tïtakلری الف و ب : تیه teya لری ج :تی ، تیه tiyi/ti لری د : تی چش ĉaŠ/tiye/ti اوستا : ĉaŠman

چوب (ترکه)

پهلوی : اسپک spek     لری و  : سک sokچوبدستی است که معمولا در یک سر آن میخی نصب می کنند و برای راندن گاو یا خر به کار می رود .

خط ،شیار ،خط کشیدن

پهلوی :   کیش  kéŠ/kïŠ لری الف: کیش kiŠ لری ب : tiŠ. در لری الف تا دواژه «کر»ker  با همین معنی به کار می رود.کیش کشیدن   kiŠ kaŠidan=خط کشیدن

گوشه کنج

پهلوی :    گوشک  سوک sūk/gôŠak لری  : سیک sik  . در لری هر دو واژه گوشه و سیک به کار می رود .

کنج ،خم

پهلوی : خوهل xvahl   لری الف ب ج : خل val  لری د : هل hal ل  برهان «خل ،خوهل»

شوهر

پهلوی : شُی مرک mérak/Šoy لری : miraلری د : méra.  اوستا :mairya . در لری برار میره  berármira به معنی برادر شوهر می باشد . در لری از ریشه Šoy  پهلوی واژه شی کردن ikerdanŠ یعنی شوهر کردن کار برد دارد . mira/merda

مادر

پهلوی : مات ،دایک dáyk/mát لری الف : دی dey  . لری ب:دا لری ج د : دا ، دالکه  dá/dáleka اوستا : day/dey  پرستاری و مراقبت کردن

گاو شخم زدن

پهلوی : ورزاک varzák لری : ورزا varzá  اوستا : varaz کشت کردن

جوجه تیغی ، ژوژه

 پهلوی : زئارک zuzark/žuzak لری الف ب ج : ززوzezu  لری د و لکی : ژوژ žzîu خار پشت یا ژوژ از جوجه تیغی کوچکتر است و تیر پرتاب نمی کند . و در گویش های لری برای واژه جوجه تیغی واژگان جوله  jula ( لری الف و ب) و چوله  ĉula(لری د) به کار می رود .

شغال

 پهلوی:شغال تورک Šaˇqál/tūrak    لری : توره turaلری د و لکی:چقل ĉaqal

عقاب

پهلوی : آله aluh   لری: اله alo برهان اله : لری ج: دال dál

کرکس لاشخور

پهلوی : کرکس ، دالمن karkas/dálmam لری : دال  dálلری : دال ، سرگر: dá/sargar     پهلوی  sárïgar واژهdál(man) در پهلوی بعضی از نواحی لر نشین به معنی عقاب هم به کار می رود .

ملخ  

پهلوی: ملخ کلک malax/kulak  لری : کله kolo   لری د : kolla     لکی : قله qola

کلیه قلوه پشت

پهلوی : گرتک gurtakلری: گرده gorda لری د :گرده  (پشت) gorda و کلیه gordála

مغز

پهلوی : مزگ mazgلری : مزگ mazg  اوستا : mazg

سن و سال

پهلوی : دات dát لری  : دا (د) dá(d)این واژه بیشتر در کلمه هم دا homdaیعنی هم سن و سال به کار می رود

شعور فهم

پهلوی : ورم ، ورام varom/várima لری الف تا ج : وره verˇa در واژه « بی وره » bive rˇ aبه معنی بی شعور اوستا: var/váaoma

هوش و یاد

پهلوی : ویرvIr اوستا : vira   در جملاتی به معنی به یاد (ویر ) آمدن یا از یاد رفتن استفاده می شود .

رقیب حریف

پهلوی :هممال hamémalفقط در لری د  : همال hamál

دیروز

پهلوی : دیگ dIg لری الف ب : دیگ dig لری ج : دوش duŠ لری د :   diru(duŠ)

دیشب


پهلوی :دوش dôŠ لری الف ، ب : دوش duŠ لری ج ،د: دشوdiŠow  برهان «دوش»

پریروز

پهلوی : پررparér  لری الف ، ب : پرید،پریر ،پریگ parir\parig\parid اوستا : parô.ayare  برهان پریر

پارسال

پهلوی : پار  (گذشته) pár لری : پار pár اوستا :  parurva  برهان «پار »

عصر ،غروب

پهلوی : اوراک ، پسین (نهایی) évárak/pasénلری الف ب ج : پسین pasin لری د  : ایواره éára/ivára برهان «ایوار»

سفید (رنگ )

پهلوی : اروس  ،الوس alus/arus  لری الف ب ج : الوس alus اوستا :  aeura  این واژه امروزه در لری به عنوان صفت برای بزی به کار می رود که رنگ تمام یا قسمتی از موهای آن سفید است . در اوستا و پهلوی برای سایر حیوانات به  کار می رفته است مانند اسب سفید aspiaurus پهلوی ، اسب سفید auraŠaspa اوستا نام سایر رنگ های اسب در پهلوی مانند: بور bôr کرن korind کمیت komayt در لری باقی مانده است   

درخشش،تابیدن

پهلوی : براه bráh/bréh لری الف ب ج : بره ، برچه bera/berĉa بره زدن : درخشیدن لری د  : برچه ، بریقه berĉa/beriga

ذغال سوزان (ذغال روشن)

پهلوی : خورگ ، انگشت xvarg/angiŠt لری الف : خرنگ xorong لری ب وج : انگشت angeŠt در لری ج معنی اتش هم می دهد لری د : مژ mez اوستا : angára

صمغ

پهلوی : زتک زدودگ zatūk/zatak لری : زدی zedi لری د  : ژدی ževi/žedi اوستا : jatare برهان«ژده»

چمنزار،مرغ

پهلوی : مروmarv لری الف وب : مور mowr لری ج : مرغ ،مورmowr/marg لکی : مرخ marre/marx

میزیدن

پهلوی : میزیدن  ، مستن mistan/mézïtan  لری الف و ب : مهسن mehsan لری ج : مستن mestan اوستا : maez  همچنین در پهلوی : مشک(ادرار) méŠak لری الف و ب : مهسته mehsa لری ج : مسته  دو واژه فوق در حالت اسمی و مصدری در گویش لری د (لرستانی)از بین رفته است و مصدر mistan  پهلوی به فارسی نو نرسیده است . در گویش لری الف ب ج برای صرف افعال گذشته از مصدرmestan/mehsan  وبرای زمان آینده وامر از بن مضارع مصدر mizidan استفاده می شود

بهم زدن بهم خوردن  مخلوط کردن

پهلوی : شپ Šép پازند : شوشن ŠévaŠn در لری در دو حالت فعل لازم شیوسن Šivônenبرهان :  «شیوانیدن» لری : شیونادن

پاک کردن به وسیله خراش دادن

پهلوی : کرنیدن (بریدن پاره کردن ) kirréïtanلری الف : به صورت فعل متعدی کرنادن keranádan لری ب :  randan    ج و  د : کرنن کلاشن keláŠane (n)/keranen

چسب چسبناک چسباندن

پهلوی : دیس (چسب) dïs و دسن «چسبناک»dôsén مصدر این واژه در لری الف ب ج : در حالت لازم «دیسن» disesan و متعدی «دیسنادن» disanádan و در لری د :  disônen  و در  لری ج و د : دیس dis (چسب)

شاخ

پهلوی : سرو srū لری الف ب ج :سره sero اوستا : srū/srva   واژه شاخ در گویش های لری هم به کار می رود وسره از واژه های مهجور می باشد

 

واکه (مصوت) «د» d بعد از هم خوان ها (صامت)در گویش های لری نواحی مختلف به صورت d  صدایی بین «د» و «ذ» y  «ی» ، «ر» r تلفظ می شود . در این نوشتار به صورت d  «د» نشان داده شده است




:: بازدید از این مطلب : 224
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
ن : امین
ت : سه شنبه 4 مرداد 1401
.
مطالب مرتبط با این پست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه:








موضوعات
دسته بندی محصولات
نویسندگان
آرشیو مطالب
مطالب تصادفی
مطالب پربازدید
تبادل لینک هوشمند
پشتیبانی
به روزوشب امتياز دهيد